21.05.2022 | 12:08

31. Memorijal Nadežde Petrović – Gestovi, znakovi života

Umetnička galerija “Nadežda Petrović” najavila je 31. Memorijal Nadežde Petrović od 1. oktobra do 10. novembra, a prema koncepciji selektora Bojana Đorđeva i Siniše Ilića, izložba “Gestovi, znakovi života” predstaviće radove više od 20 umentika i grupa koji postavljaju pitanja u vezi sa egzistencijom i razmatraju svet i društveno-politički okvir kao mesto uzročno-posledičnih događaja koje gestovi otkrivaju i dekonstruišu.

Na 31. Memorijalu Nadežde Petrović izlagaće izvedbena skupina BADco, Vesna Vesić, Borjan Grujić, Tina Gverović, Bogdan Đukanović, Uroš Zvizdić, Ben Kain (Ben Cain), Nadežda Kirćanski, Neda Kovinić, Siniša Labrović, Stefan Lukić, Ola Maćevska (Ola Maciejewska), Jelena Milićević, Ana Miljanić, Anastasija Pavić, Katarina Popović, Marko Tirnanić, Vlatka Horvat, a biće predstavljeni i radovi Ivana Kožarića (1921-2020), Nadežde Petrović (1873-1915), kao zajednički rad učenika Gimnazije, Umetničke i Tehničke škole iz Čačka, koji će nastati kroz proces radionice koju će voditi Ben Kain.

Prema navodima selektora, sa čijim je umetničkim stvaralaštvom publika imala priliku da se upozna na izložbama prethodnih godina, svedočimo vremenu koje iz dana u dan preoblikuju zdravstvena kriza, društveni konflikti, krhkost tela i imperativi fizičkog izgleda, fragilnosti identiteta i određenost klasnom pripadnošću, klimatske turbulencije, patrijarhat i strukturno nasilje, rasizam i svet privilegija, telo kao resurs, eksploatacija, eksproprijacija i ekstrakcija, složene procedure rada i fizičkog kretanja na stalnoj ivici prekarnosti, prelazak u digitalnu javnost društvenih mreža, socijalna i fizička distanca, brojke i statistika, politička dezorijentacija i ometanje znanja, nepoverenje u jezik medija, nesigurnost u odluke da se bavimo umetnošću…

Pitanje umetničkog gesta na 31. Memorijalu, kao “znak života”, može se razumeti kao egzistencijalno pitanje, ali i kao pokušaj, možda na trenutak, suspenzije i stavljanja u drugi plan, lokalnih, atomizovanih tema, da bismo im pronašli mesto, prepoznali ih u panoramskoj slici društva, naveli su u eksplikaciji koncepta Đorđev i Ilić.

Siniša Ilić i Bojana Đorđev, foto: Bojana Janjić

Memorijal Nadežde Petrović postavlja ovoga puta pitanje “kakav je to umetnički gest, odlučan postupak, koji skreće pažnju na složenost tema, priznaje svoju melanholiju, depresiju i nedostatak snage za borbu, a u isto vreme demonstrira društvenu i političku kritiku, humor, vitalnost?” Takav gest, prisutan u umetnosti kroz istoriju, prepoznaje se i na slici Nadežde Petrović “More” (oko 1910) koja izražava snagu morskog talasa, mesto impulsa i umetničkog nerva, traga performativnog čina, istakli su Đorđev i Ilić.

“Gest u slikarstvu, interpretiran performansom kao analitičkom ili kritičkom alatkom u istoriji umetnosti druge polovine 20. veka pa sve do danas, je gest koji nije samo vezan za izvedbu (performance), već i druge umetnosti, i zato ga pronalazimo istorijski u slici, skulpturi, tekstu umetnika pođednako kao i u izvedbi, akciji ili na pozorišnoj sceni”, naveli su selektori, koji su gest takvog prepozavanja slike “More” uzeli kao polazišnu tačku koncepta i izložbe 31. Memorijala.

“Izbor umetničkih pozicija, umetnica i umetnika i kolektivnih radova koji će biti izloženi na 31. Memorijalu proširuje disciplinarnu određenost iz polja likovnih umetnosti na polje vremenskih i procesualnih praksi i performansa u užem smislu, upravo postavljanjem u odnos sa pojmom gesta – kakvi sve gestovi tvore izložbu? Kakvim se gestovima umetnost bori za sopstvenu relevantnost, kako daje znake opstanka i da li i na koji način omogućava, osmišljava ili poboljšava život? Koje to slike, objekti, performansi, akcije, intervencije, situacije postaju čitljivi gestovi vitalnosti, urgencije, komunikativnosti umetnosti?”, naveli su Đorđev i Ilić, čija se umetnička praksa ne odvija samo u disciplinarnim poljima likovne umetnosti, performansa i teatra, već i u polju saradnje i istraživanja kolektivnih umetničkih praksi.

Bojan Đorđev, Branko Ćalović, Siniša Ilić, Miroslav Petković, foto: UGNP

Likovni umetnik Siniša Ilić (Beograd, 1977) aktivan je i u polju izvođačkih umetnosti, bavi se kroz različite medije društvenim fenomenima i mehanizmima istražujući forme rada, tenzija u društvu, nasilja i nestabilnih situacija. Pozorišni reditelj Bojan Đorđev (Beograd, 1977) bavi se u istraživačkim projektima pitanjima socijallističkog nasleđa i kapitalističke ekonomije. Među osnivačima su umetničko-teorijske platforme Teorija koja hoda – TkH (2001-2017), a sa Majom Marković bili su kokustosi srpske izložbe “Radovi na sceni” na Praškom kvadrijenalu dizajna scenskog prostora 2019.

Savet Memorijala Nadežde Petrović odlučio se za koncepciju koju su predložili Đorđev i Ilić u želji da ta izložba zadrži referentno mesto za moderne vizuelne forme, nakon obeležavanja dvostrukog jubileja – 60 godina Umetničke galerije “Nadežda Petrović” i 30. godina samog Memorijala i velikog uspeha izložbe od pre dve godine koju je osmislila selektorka Sarita Vujković.

Izborom predloga Đorđeva i Ilića “Gestovi – znakovi života”, Savet Memorijala želeo je i da pomeri granice kustoskih praksi u smeru razmatranja aktuelnih tema iz svih oblasti naših života – od političkih, ekoloških, umetničkih, socioloških, klimatskih do prelaza u digitalnu sferu, dakle  raznu aktuelnu problematiku, koja se odražava kroz umetničke narative, a polazeći od gesta prepoznatog na slici “More” Nadežde Petrović, saopštila je Umetnička galerija “Nadežda Petrović”.

Otvaranje izložbe biće u znaku nekoliko performansa na različitim lokacijama u Čačku, najavljeno je 20. maja na konferenciji za novinare na kojoj su, uz selektore Đorđeva i Ilića, učestvovali i direktor Umetničke galerije “Nadežda Petrović” Branko Ćalović i pomoćnik gradonačelnika Čačka Miroslav Petković.

Izložbu će pratiti katalog sa tekstovima Ane Ereš i Milana Rakite.

Nadežda Petrović, 2013, zahvaljujući Milošu Kolaržu

Za više od 60 godina trajanja Memorijala, svojevrsnog spomenika velikoj srpskoj slikarki Nadeždi Petrović, izlagalo je više od 600 umetnika i umetničkih grupa iz zemlje i inostranstva, a sarađivalo je više od 150 kustosa, kritičara i teoretičara.

*Naslovna fotografija: More, Nadežda Petrović, ulje na kartonu, 1910.

(SEEcult.org)