Andreja Kulunčić, jedna od najprisutnijih hrvatskih umetnica na međunarodnoj sceni, razvila je specifičnu istraživačku metodologiju rada u domenu vizuelnih umetnosti fokusirajući se na neuralgične tačke različitih društava i njihove goruće probleme.
Njeni radovi podrazumevaju procese saradnje i zajedničkog kreiranja rada sa uspostavljenim mrežama profesionalaca različitih profila (sociolozi, filozofi, naučnici, dizajneri i marketinški stručnjaci). Radovi često zahtevaju i aktivno uključivanje publike koja je pozvana da ih „dovrši“.
Umetnička taktika delovanja takođe prisvaja metode advertajzinga i ubacivanje rada u medijski prostor (bilbord i city-light plakati, novinski oglasi, radijski džinglovi) čime se proizvodi svojevrsna društvena laboratorija. Umetnica na taj način deluje istovremeno i unutar i izvan umetničkog sveta, koristeći galerijski prostor i institucionalni umetnički okvir samo kao jedno od mogućih područja za aktivno promišljanje društvenih odnosa i praksi.
U centralnom projektu izložbe index.žene, koji je posle Spilta i Napulja proizveden i za beogradski kontekst, umetnica primenjuje viralne strategije tako što se služi popularnim obrascima svake kampanje kao što su posteri u urbanom okruženju (city lights), anonimni telefonski intervjui, itd. da bi se obratila određenoj ciljnoj grupi i skenirala reakcije žena na anketu. Takav metod ona koristi s namerom da analizira motivaciju žena da definišu i razviju svesnost o svojim individualnim ulogama u porodici kao i u širem društvenom kontekstu. Potreba da se bavi pitanjima rodne ravnopravnosti, nasilja u porodici, i ulogom žena u društvu, od velike je važnosti i u kontekstu Srbije gde mnogi stereotipovi o ovim pitanjima još uvek preovlađuju u javnoj sferi. Jedan od potencijalnih problema se vidi i u oklevanju žena da javno govore o svojim pozicijama na poslu, u kući, u javnosti.
Ideja projekta je, takođe, da se „izađe iz prostora galerije“ s ciljem da se komunicira sa što širom publikom. To je svojstveno umetničkoj strategiji Andreje Kulunčić i stvara novu percepciju uloge umetnika koji ukazuje na važne društvene probleme.
Pored rada index.žene, u prostoru Salona biće prikazani i radovi 1 Franak = 1 Glas, U krugu, i Samo za Austrijance, u kojima se na različite načine umetnica bavi problemom društvene segregacije i marginalizovanim grupama koje su pritom većinom i rodno određene, kao što su ilegalni imigranti u Švajcarskoj, pacijenti u psihijatrijskoj bolnici u Zagrebu ili diskriminisani strani radnici u Austriji.
Akcija 1 Franak = 1 Glas predstavljala je političku intervenciju u švajcarskom društvu. Cilj projekta je bio da ljudi bez ličnih dokumenata, koji su prinuđeni na to da budu nevidljivi, dobiju simboličan glas. Akcija je podrazumevala sakupljanje po 1 franka od ilegalizovanih osoba i doniranje sakupljenog novca za rekonstrukciju zgrade parlamenta. Švajcarski parlament je na taj način bio prinuđen da ukoliko primi simboličan poklon od ilegalnih imigranata prizna njihovo postojanje u švajcarskom društvu, a ukoliko odbije, što se konačno i desilo, pokaže svoj odnos prema socijalno ugroženim i marginalizovanim slojevima društva.
Video instalacija U krugu realizovana je u psihijatrijskoj bolnici Vrapče u Zagrebu u saradnji sa osobama kod kojih je dijagnoziran težak depresivni poremećaj i psihoterapeutkinjom prof. Dubravkom Stijačić, kao i sa stručnjacima različitih suprotstavljenih stavova o uzrocima depresije kod žena. Učestvujući u grupnoj terapiji koja je sprovođena u psihijatrijskoj bolnici, umetnica je tokom šest meseci istraživala problem mentalnog poremećaja sa rodnog stanovišta jer statistika pokazuje da su žene dvostruko podložnije teškim oblicima depresivnog poremećaja nego muškarci. Posetioci su pozvani da se priključe terapiji na kojoj pacijentkinje govore o uzrocima, simptomima i posledicama oboljenja, kao i o svojoj percepciji položaja i uloge unutar braka.
Rad Samo za Austrijance problematizuje diskriminisanje stranih radnika u Austriji. Na profesionalno dizajniranim reklamama u obliku postera, oglasa u novinama, i reklamnog materijala za poštanske sandučiće, ponuđeni su slabo plaćeni i ponižavajući poslovi i to isključivo Austrijancima.
Andreja Kulunčić
Značajne međunarodne izložbe: documenta11 (Kasel), Manifesta4 (Frankfurt), 8. Istanbul Biennial (Istanbul), Liverpool Biennial 04 (Liverpul), 3. Tirana biennial (Tirana), 10. Triennial-India (Nju Delhi).
Kolektivne izložbe u muzejima: Whitney Museum of American Art (Njujork), PS1 (Njujork), Walker Art Centre (Mineapolis), Museum MUAC (Meksiko Siti), Palais de Tokyo, (Pariz), Kumu Art Museum (Talin), Casino Luxembourg (Luksemburg), Muzej suvremene umjetnosti (Zagreb), Moderna galerija (Ljubljana), Zacheta National Gallery of Art (Varšava), Muzej moderne i suvremene umjetnosti (Rijeka), Museum of Modern Art (Sent Etjen), Ludwig Museum (Budimpešta). Samostalne izložbe: Museo MADRE (Napulj), Art in General (Njujork), Artspace Visual Art Center (Sidnej), Darat Al Funun (Jordan), galerija NOVA (Zagreb), galerija Miroslav Kraljevic (Zagreb).
www.indexzene.msub.org.rs
Kustos: dr Zoran Erić
Projekat su podržali: ERSTE Stiftung, Ministarstvo kulture Republike Hrvatske, Alma Quattro, Telekom Srbija, DPC, multiVISON i Orange Studio. Medijski partner: B92
