U okviru izložbe „Beogradska škola stanovanja“ biće prikazane TV emisije posvećene sećanjima na vreme izgradnje i iskustvo života u novobeogradskim naseljima. Emisije će biti emitovane ljubaznošću Redakcije za istoriografiju Televizije Beograd i autorke i urednice emisije „Trezor“ Bojane Andrić.
Poseban dodatak ovom segmentu izložbe predstavlja film „Ono od čega su snovi napravljeni“ austrijskih autora Mihaela Ripera i Lote Šrajber, koji govori o austrisjkim iskustvima kooperativnog kolektivnog stanovanja na primerimanekoliko naselja u vremenskom rasponu od 40-ak godina. Film se prikazuje ljubaznošću Austrijskog kulturnog foruma u Beogradu.
GRAD OVOG VREMENA, 50’, 1977.
Novinari: Nenad Ristić i Nadežda Gaće; Režija: Svetlana Bajić
Ideja o Novom Beogradu javila se u trećoj deceniji 20. veka, ali su između dva rata na tom prostoru nikla samo dva nehigijenska naselja. Nakon oslobođenja, već 1947. godine, počinju prve radne akcije na izgradnji novog grada. Velikom brzinom na peščari između Zemuna i Beograda nastaje novi grad. U emisiji svoje sećanje o izgradnji iznose akcijaši, sadašnji graditelji, arhitekti, a mnogobrojni Novobeograđani pričaju kako je živeti u novom gradu i šta mu sve od sadržaja nedostaje. Emisija je snimljena povodom obeležavanja 30 godina od nastanka Novog Beograda.
Učesnici: književnik Đorđe Radišić, nekadašnji akcijaš Desimir Bukvić, predsednik SO Novi Beograd dr Novica Blagojević, Milutin i Javorka Nikolić, predsednik SSRN Vukola Pejanović, sekretar Opštinskog komiteta Rodoljub Stepanović, arhitekta Aleksandar Stjepanović, arhitekta Uroš Martinović, Miodrag Đorđević, Svetislav Stanković, novinar Nenad Ristić, reditelj Miloš Bukumirovića
ŠESTARI BLOKA 45, prvi deo, 50’30’’, 2019.
Urednik istraživač: Milena Jekić Šotra; Autor: Bojana Andrić
Novi Beograd – najbolja je tekovina Jugoslavije, a Blok 45 njegova perjanica – rekao je bez imalo patetike jedan od učesnika emisija ovonedeljnog „Trezora“ posvećenog 45-togodišnjici Bloka 45. Od samog početka gradnje taj Blok uz levu obalu Save, prekoputa Ade Međice izdvajao se od ostalih administrativno brojkama nazvanih novobeogradskih blokova, jer je odmah dobio to svetlo i radosno drugo ime „Naselje sunca“. Četrdeset pet godina kasnije ekipa „Trezora“ je na izložbi fotografija koje podsećaju na vreme izgradnje, na prve stanare, prvu telefonsku govornicu, prevozna sredstva: konjsku zapregu, čamce, autobuse… Uzbuđenje je u galeriji veliko, ima smeha, a ima i suza, ima onih koji su došli iz daleka samo zbog ovog događaja, više je ipak onih „prvo-useljenih stanara“, došle su cele porodice… svaka fotografija budi različite lična sećanja.
Učesnici: urednik Galerije „Neon“ i inicijtor izložbe Karlo Boras, prvi predsednik MZ „Sava“ Aleksandar Jovičić, muzičar Zafir Hadžimanov, ekonomista Predrag Marković, arhitekta Milenija Marušić, umetnik fotografije Tomislav Peternek, administartor FB stranice „Stare slike Novog Beograda“ Ivan Morić, sagovornik Bojana Andrić
ONO OD ČEGA SU SNOVI NAPRAVLJENI (2019), 75’’
Režija: Mihael Riper
Šta inspiriše ljude da preuzmu inicijativu i sami organizuju zajednički život? Koji su ideali iza toga, kako se rešavaju finansije i kako funkcioniše komunalni život? Na primerima šest samoupravnih stambenih kompleksa u Austriji, koji su nastali tokom četrdeset godina, dokumentarac Ono od čega su snovi napravljeni, ide u potragu za odgovorima. Filmski stvaraoci Lote Šrajber i Mihael Riper pričaju ovih šest priča blisko se približavjući njihovim protagonistima.
Pioniri koji su započeli projekat Kooperatives Vohnen u Graz-Raaba (1975) govore o razvoju od eksperimentalnih ideala iz 1960-ih, preko unutrašnjih i spoljnih sukoba, do starenja u zajednici. Stanovnici eko zajednice Gärnterhof pričaju da životu na periferiji između idile i izolacije. Najnoviji projekti, Wohnprojekt Wien am Nordbahnhof i willy*fred u Lincu, sa svoje strane pokazuju potpuno različite modele i društvena okruženja: na jednom kraju spektra je sociokratija sa intelektualnom odgovornošću srednje klase, a na drugom je eksplicitno politička ambicija da se kucće trajno uklone sa tržišta kao deo stanarskog sindikata koji se razvio u Nemačkoj.
Istovremeno, arhitektura je stalno prisutna u pozadini. Njena specifična uloga, kao i prostor za političku rezonancu, odražava se u svakom slučaju kroz svakodnevni život stanovnika. Ravnoteža između žive solidarnosti i društvene kontrole, pitanja o tome koliko život treba da bude transparentan za komšije, odnos između gradskog i seoskog života, provlače se kroz film kao lajtmotivi. Montaža i dramska inscenacija stvaraju napetosti, a međuprostore čine vidljivim i opipljivim, pretvarajući tako Ono od čega su snovi napravljeni u filmsko iskustvo koje prevazilazi čisto epizodni dokumentarni film.
Zasnovan na pet značajnih postignuća na polju samoorganizovanih i samoupravnih stambenih projekata u Austriji, ovaj dokumentarni film istražuje različite teme povezane sa procesima kooperativnog planiranja od 1968. do danas. Kroz intervjue sa učesnicima i stanovnicima ovih stambenih projekata, poput aktivista projekta willy*fred u Lincu ili ekološkog naselja Gärtnerhof u Donjoj Austriji, film ne istražuje samo njihove socijalne i ekonomske zahteve i društveno-politički značaj, već takođe pruža uvid u male i velike svakodnevne sukobe, diskusije i prednosti koje život u kolektivu podrazumeva.
Sve vreme trajanja izložbe, TV emisije i film prikazuju se svakog dana u dva bloka od 12 i 16 sati.
Podrška: RTS, Redakcija za istoriografiju i Trezor i Austrijski kulturni forum.
